پدافند غیر عامل( تعلیم و تربیت)

 نقش شستن دست ها

مکانهایی که محتویات دهان ، محتویات روده ، بیمار مدت طولانی بستری شده ،نقاطی که

دست تماس زیاد دارد ، منشا وجود میکروب می باشد و نیاز به گندزدایی دارد . بنابراین :

    آلودگی زدایی محیط پرتماس در جلوگیری از انتقال بیماریها نقش دارد.

     شستشوی دستها در جلوگیری از انتقال بیماریها نقش دارد .

  بهترین راه پیشگیری از انتقال عوامل عفونی ، رعایت بهداشت دستها می باشد .

 در بدن انسان میکروارگانیسهای نرمال فلورا وجود دارند که در صورت قرار گرفتن در محیط یا

وارد شدن به قسمتهای دیگر بدن می توانند بیماریزا باشند .

 در دهان و روده انسان غلظت باکتریهای نرمال فلورا بیشتر از10^10   در هر میلی لیترمی باشد

که در صورت وارد شدن به محیط جزء پاتوژن های بیمارستانی به حساب می آیند . یعنی با وارد

شدن محتویات دهان و یا روده به محیط زنگ خطر ایجاد آلودگی و عفونت بصدا درمی آید .

   بر روی پوست نیز میکربهای نرمال فلورا وجود دارد .

انواع میکروب های روی پوست

میکربهای روی پوست شامل 3دسته می باشند :

 1.-میکروبهای مقیم (نرمال فلورا)(Resident)

2.- میکروبهای گذرا(Transient)

3 - فلور عفونی پوست( Infectious)

  میکروبهای مقیم (Resident)،:  دائم بروی پوست می باشند و تنها با ضدعفونی از روی پوست  پاک می شوند.

مانند میکروکوک،استافیلوکک با اکثریت استافیلوکک های کوآگولاز منفی،دیفتروئیدها

این میکروبها در لایه سطحی پوست هستند و تکثیر می شوند .

میزان فلور مقیم(     /  10³    -     10² سانتی متر مربع  ) می باشد .

البته ترکیب پوست ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلف مانند بیماری پوستی، مصرف آنتی

بیوتیک موضعی، تغییر در عوامل محیطی مانند آب و هوا و حتی تماس شدید با آب ،برای مدتی تغییر یابد .

* حین جراحی ایمپلنت و در محل وریدها (IV) فلور ثابت میتواند ایجاد عفونت کند .

 میکربهای گذرا یا موقت(Transient)

آلودگی تصادفی پوست با میکروبها باعث میشود تا هر نوع میکروبی بتواند فلور موقت پوست را

تشکیل دهد . این فلور روی پوست تکثیر نمی یابد و توسط عوامل فیزیکی و شیمیایی پوست از

 بین می رود .(کمتر از 24 ساعت روی پوست باقی می ماند .)

این فلوربراحتی توسط روشهای مکانیکی مانند شستن دست ها با آب و صابون از روی پوست

پاک می شوند ازطریق تماس بامحیط غیرجاندار  یا نواحی کلونیزه بیمار (پوست بیماران بستری شده در بیمارستان و همین طور زخم ها و دیگر ضایعات مخزن پاتوژن هایی می باشند که توسط کارکنان و یا دست خود بیمار به محیط منتقل می شود .) کسب می شود و برای مدت کوتاهی روی پوست باقی می ماند.

 ارگانیسم های گذرا یا موقت (اکتساب شده از محیط) مانند استافیلوکک آرئوس ،

انتروکک،E.COLI

 میتوان به فلور عفونی پوست( Infectious)نیز اشاره نمود :

اگر پوست دست آسیب ببیند تعداد باکتریها افزایش می یابد ، ضمن اینکه احتمال آلودگی با

ارگانیسم های گذرا نیز افزایش می یابد .

 هیچ ماده ضدعفونی کننده ای نمیتواند ما را مطمئن سازد که دستها عاری از این میکروبها شده

اند مگر اینکه ضایعه پوستی بهبودی و ترمیم یابد . اعضای این گروه بیماریزا هستند. شایعترین

میکروبهای این گروه استاف آرئوس و استرپتوکک بتاهمولیتیک میباشد .

روش های آلودگی زدایی از دست

   1-شسشوی عمومی دست ◄ هدف کاهش متوسط فلور موقت پوست

شستشو با آب گرم و صابون معمولی، دست را مرطوب نموده و با استفاده از cc3 صابون مایع

دستها حدود 15-10 ثانیه با ایجاد کف فراوان شسته شوند .

2-.شستشوی بهداشتی یا ضدعفونی دست ◄ هدف کشتن وغیر فعال نمودن فلور موقت پوست

    الف)Hygienic hand washشستشوی  بهداشتی دست ها

   شستشوی دست ها با ماده شوینده و ضدعفونی کننده  :استفاده از cc5-3 از محلول و مالش دو

دست تا زمانیکه دست ها خشک شوند .

      ب) Hygienic hand rub مالش بهداشتی دست هااستفاده از محلول ضد میکروبی بدون استفاده از آب

3.شستشوی بهداشتی یا ضدعفونی دست قبل ازجراحی ◄هدف کشتن فلور موقت و مقیم پوست

در اعمال جراحی انتقال فلور موقت و دائم خوشایند نمیباشد.که از طریق پوشش دستکش

جراحی ممانعت به عمل می اید و قبل از آن بایستی شستشوی بهداشتی دست با مدت زمان

بیشتر و با استفاده از مواد ضدمیکروبی که حدود 3 ساعت فعالیت داشته باشند انجام می گردد. 

تفاوت این روش با شستشوی بهداشتی دستها مدت زمان انجام شستشو می باشد .

 این روش جهت انجام اعمال جراحی بکار میرود بطوریکه قبل از استفاده از دستکش بایستی دستها بطور کامل ضدعفونی گردند .

ماده مخصوص اسکراب بایستی فلور مقیم و باکتریهای دخیل در عفونت زخم را از بین ببرد .

نکات مهم در شستشوی عمومی دست

هنگام شستشوی دست ها رعایت نکات زیرالزامی است :

1- دست ها در زیر آب شسته شوند.

2-صابون  جامد بایستی بصورت خشک نگهداری شود .(شخصی باشد.). در صورت استفاده از صابون مایع باید در مخزن در بسته نگه داشته شود و بطور مرتب مخزن تمیز شود .

3- شیر آب را به گونه ای بست که از آلودگی مجدد دست جلوگیری شود .

4- تمام جواهرات باید از دست خارج شوند .

5- با دست های مرطوب یا آغشته به محلول ضدعفونی ، نباید دستکش پوشید .

6- آستین های روپوش را تا قسمت فوقانی مچ با لا زده شود .

ناخن ها باید کوتاه باشد  نباید از برق ناخن لاک ناخن یا ناخن مصنوعی استفاده نمود .

7- سطح انگشتان و دست ها از نظر بریدگی و خراش کنترل شوند .

8- دست ها و روپوش نباید با سطح سینک تماس داشته باشد .

9- از آب ولرم استفاده گردد.

10-حین شستشوی دست آب و صابون به محیط اطراف و لباس ها پاشیده نشود .خشک نمودن

دست ها باید از قسمت انگشتان به طرف مچ و ساعد انجام گردد.